زن ایرانی تصمیم‌گیر است و البته تصمیم‌ساز

نقش زن در جامعه

 و نگاه به مسأله زنان

 در گفت‌وگو با سید مرتضی حسینی

زن ایرانی

 تصمیم‌گیر است

 و البته تصمیم‌ساز

 وقتی درباره مسأله زنان،  مصاحبه را با حجت‌الاسلام سیدمرتضی حسینی آغاز کنیم، در ابتدا می‌گوید: «مسائل زنان، از دو منظر بسیار مهم است. اول اینکه زنان طبق آمار، بیش از نیمی از جمعیت کشور هستند و همین دلیل به خودی خود باعث می‌شود تا توجه به خواسته‌ها و رفع مشکلاتشان اهمیت داشته باشد. منظر دوم این است که آن قسمت دوم جامعه یعنی مردان نیز همگی در دامان این زنان پرورش یافته‌اند. یعنی با یک منطق ساده و عقلایی می‌توان گفت که توجه به مسائل زنان جامعه یعنی تأثیرگذاری روی تمام جامعه. خلاصه اینکه حضرت آقا  خطاب به بانوان می‌فرمایند: این را شما خانم‌ها بدانید، وجود شما آن تحولی را در روحیات مرد به وجود می‌آورد که گاه هیچ عاملی نمی‌تواند آن تحول را ایجاد کند. شما می‌توانید دل مرد را گرم کنید و به او امیدواری به زندگی و شوق ادامه کار بدهید. اصلاً این توان در شما هست که در وجود مرد نیرو بدمید. وجود شما این قدر مهم است. مرد هم نسبت به زن همین است.»

 صحبت که به اینجا می‌رسد، می‌پرسیم چه کارهایی در حوزه زنان انجام داده‌اید و چه برنامه‌هایی برای آینده دارید. دفتری را از روی میز برمی‌دارد و قبل از آنکه دفتر را باز کند می‌گوید: «غرب مدعی هست که ما بین زنان و مردان فرق قائلیم. بله در مواردی که شرع به ما می‌گوید تفاوت قائلیم اما اگر هزار بار هم این سؤال از من بشود که برای زنان چه کاری کرده‌اید، می‌گویم مگر بقیه کارهامان فقط برای مردها بود؟ راه و مسکن، گازرسانی، آبرسانی به روستاها و باغات، راه‌اندازی بیمارستان‌ها که مسأله‌ای مردانه نیست. این خدمات متعلق به همه جامعه است. حالا ما به غرب می‌گوییم که ما در ارائه خدمات به انسان‌ها فعال هستیم نه فقط مردها یا فقط زن‌ها.»

حالا دفترش را باز می‌کند و سخنش را ادامه می‌دهد: «در این سال‌ها فعالیت‌های بسیاری مختص زنان انجام داده‌ام، یک از آنها تصویب قانون امر به معروف و نهی از منکر در کمیسیون فرهنگی مجلس است. این قانون دغدغه بسیاری از افراد جامعه بود و من به‌شخصه خود را ملزم می‌دیدم که به این مسأله بپردازم. اهل شعار هم نبودم و نیستم لذا حداکثر تلاشم را کردم تا این قانون تصویب شود.»

نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز می‌افزاید: «افزایش امکانات بخش سزارین بیمارستان تأمین اجتماعی هم از کارهایی بود که انجام داده‌ایم. باز هم تأکید می‌کنم که اقدامات عمرانی مثل مسکن، راه، گاز و آبرسانی از جمله اقداماتی است که فراجنسیتی است و با کمی دقت می‌توان فهمید که فوایدش برای زنان بیشتر است. اما به نظرم مهمترین فعالیتم در حوزه زنان کشورمان بررسی طرح 55 ماده‌ای جمعیت و تعالی خانواده بود که از مطالبات مقام معظم رهبری نیز به شمار می‌رود. هدف این طرح 55 ماده‌ای، افزایش و تنظیم جمعیت و جلوگیری از کاهش جمعیت است. در این طرح به موضوعاتی مثل موضوع اشتغال، تأمین معاش خانواده‌ها، ازدواج دانشجویی، بالا بردن سطح آگاهی مردم، تشویق مردم به ازدواج و فرزندآوری پرداخته شده است.»

حاج‌آقا حسینی از حجم مصاحبه و تعداد صفحات مجله می‌پرسد و بعد می‌گوید که بهتر است دیدگاهش را دقیق‌تر درباره زنان تشریح کند، سپس می‌گوید: «کتاب‌ها و نظارت مختلفی را درباره مسأله زنان خواندم و در نهایت صحبت‌های مقام معظم رهبری را زیباتر، جامع‌تر و عمیق‌تر دیدم. اصلاً وقتی مجموعه صحبت‌های ایشان درباره زنان خواندم، با خود گفتم کافی ست مدام این جملات را مرور کنم تا موضع خود را نسبت به مسائل و دغدغه زنان، تبیین کنم. وقتی حضرت آقا می‌فرمایند: مسأله‌ مادری، مسأله‌ همسری، مسأله‌ خانه و خانواده، مسائل بسیار اساسی و حیاتی است. این یعنی کد و پرداختن به همین مسائل یعنی رسیدن به دغدغه زنان کشور.»

محیط دانشگاهی را برای زنان، امن و آرام و سالم کنید

 حجت‌الاسلام سید مرتضی حسینی درباره نقش اجتماعی زنان می‌گوید: «نگاه من به موضوع زنان در حوزه اجتماعی با دو بیان از مقام معظم رهبری شکل می‌گیرد، نخست ایشان می‌فرمایند: ما معتقدیم زنان در هر جامعه­ سالم بشری قادرند و می‏باید فرصت پیدا کنند که در حد سهم خود، تلاش و مسابقه خویش را در پیشرفت‏های علمی و اجتماعی و سازندگی و اداره‏ این جهان به عهده بگیرند. در جایی دیگر در این باره چنین می­فرمایند: زن در محیط اسلامی رشد علمی می­کند، رشد شخصیتی می­کند، رشد اخلاقی می­کند، رشد سیاسی می­کند، در اساسی‌ترین مسائل اجتماعی در صفوف مقدم قرار می­گیرد، در عین حال زن باقی می­ماند. زن بودن، برای زن یک نقطه‌ امتیاز است، یک نقطه‌ افتخار است. این افتخاری نیست برای زن که او را از محیط زنانه، از خصوصیات زنانه، از اخلاق زنانه دور کنیم. خانه‌داری را، فرزندداری را، شوهرداری را ننگ او به حساب بیاوریم. فرهنگ غربی خانواده را متلاشی کرد. امروز یکی از مشکلات بزرگ دنیای غرب، متلاشی شدن خانواده‌هاست، افزایش فرزندان بی­هویت است. اینها گریبان غرب را خواهد گرفت. حوادث اجتماعی به مرور پیش می‌آید. غرب از همین نقطه سخت‌ترین ضربه‌ها را خواهد خورد و این تمدن مادی پر زرق و برق از همین نقطه فرو خواهد ریخت.»

وی یادآور می‌شود: «با توجه به این دو سخن، می‌توان گفت که ما باید به سمت یک جامعه سالم اسلامی حرکت کنیم. هر چه جامعه اسلامی سالم‌تری داشته باشیم، امکان حضور زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی فراهم‌تر است.  شما وقتی می‌توانید از زنان یک کشور در عرصه علمی انتظار نقش‌آفرینی داشته باشید که محیط دانشگاهی را برایش امن، آرام و سالم کنید. البته این وظیفه قانون‌گذاران، مردان و نیز خود زنان است. من عمیقاً معتقدم که دو قانون امر به معروف و نهی از منکر و تعالی خانواده که ما در کمسیون فرهنگی تصویب کردیم، جزو گام‌های بلند حکومت در جهت سلامت جامعه است.»

زنان موفق

 سفیر فرهنگ اسلامی هستند

نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز  تاکید می‌کند: مسأله دیگر، درک این نکته است که زن را باید به عنوان یک عنصر تأثیرگذار و غیرقابل حذف در جامعه بشناسیم. این گمان که ما برای او تصمیم می‌گیریم، برداشت اشتباهی است. زن با توجه به خصلت‌هایش از طرف بزرگان دین و حتی قرآن، مسئولیت‌هایی دارد. مقام معظم رهبری می‌فرمایند: شما بانوان نخبه، دختران نخبه، جوانان نخبه، یکی از مهم­ترین مسئولیت­هاتان  امروز این است که نقش زن را از دیدگاه اسلام ترسیم کنید، برجسته کنید، روشن کنید؛ تربیت انسانی زن بزرگ­ترین خدمت به جوامع انسانی و اسلامی است؛ این حرکت باید راه بیفتد. البته راه افتاده است، باید تشدید بشود، باید فراگیر بشود، باید پیش برود و شما در این حرکت، بدون تردید پیروز خواهید شد.» 

وی در ادامه یادآور می‌شود: «گمان می‌کنم که این جمله حکیمانه حضرت آقا حجت را تمام کرده است. از طرفی می‌گوید فضای آرام را برای زنان فراهم کنید و از طرف دیگر به زنان می‌گوید که بر اساس فعالیت و رفتار خود، نقش زن مسلمان را در جامعه تبیین کنید. شما به مدال‌آوران زن ایرانی نگاه کنید. من زنان موفق در هر عرصه‌ای را که اسلام تأیید کرده سفیر فرهنگ اسلامی می‌دانم. یعنی مدال‌آوری و نوع پوشش ایشان، برای جهان پیام دارد.» 

زن ایرانی از افراط و تفریط

 گریزان است

حاج‌آقا حسینی دفترش را ورق می‌زند و همان‌طور می‌گوید: «عده‌ای تفکر مصلوب غربی این اتهام را به ما وارد می‌کنند که مخالف حضور زن در اجتماع هستیم. ما نخبگان علمی بزرگی در کشور از جامعه زنان داریم. ما مدال‌آوران و قهرمانان ملی زن داریم، ما اندیشمندان، متفکران و سیاست‌مدارانی داریم که نوع رفتار، شیوه و منش فکری‌شان برای بسیاری از ما مردان الگو است. اسلام با حضور زن مخالف نیست و بر عکس به زن میدان و عرصه کافی می‌دهد تا در میدان حاضر شود. باز هم از بیانات حضرت امام خامنه‌ای برایتان می‌خوانم: در صدر اسلام، زن در میدان جنگ، علاوه بر بستن زخم مجروحان ـ که این کار بیشتر بر عهده‌ی زنان بود ـ حتّی گاهی با نقاب، در میدان جنگ و رزم­های دشوار آن روز، شمشیر هم می‌زد! درعین‌حال در داخل خانه، فرزندان خود را هم در آغوش می‌گرفت، تربیت اسلامی هم می‌کرد، حجاب خود را هم حفظ می‌کرد؛ چون اینها منافاتی با هم ندارد. اگر کسی درست توجّه کند، خواهد دید که منافاتی ندارد. بعضی افراط می‌کنند، بعضی تفریط می‌کنند. بعضی می‌گویند چون فعّالیت اجتماعی اجازه نمی‌دهد به خانه و شوهر و فرزند برسیم، پس فعّالیت اجتماعی نباید بکنیم. بعضی می‌گویند چون خانه و شوهر و فرزند، اجازه نمی‌دهد فعّالیت اجتماعی بکنیم، پس شوهر و فرزند را باید رها کنیم. هر دو غلط است. نه این را به خاطر آن، نه آن را به‌خاطر این، نباید از دست داد.»

وی سپس می‌گوید: «من به آنها که ما را متهم به زن‌ستیزی می‌کنند و با ساختن برنامه‌های ماهواره‌ای سعی در القای این تفکر به زنان کشور دارند، اعلام می‌کنم، زن ایرانی تصمیم‌گیر است و صد البته تصمیم‌ساز، زن ایرانی در سایه اسلام، از افراط و تفریط گریزان است. نقش خانوادگی خود را در کنار نقش اجتماعی خود پیش می‌برد. این ذهن آلوده و ناقص غربی است که خیال می‌کند اسلام برای زن دست و پاگیر است، من هم به آنها می‌گویم بروید به آمار نگاه کنید، امنیت زن مسلمان بیشتر است یا زن غربی؟» 

من نماینده زنان فعال هستم

درباره نقش سیاسی زنان در جامعه می‌پرسیم و می‌گوییم اگر نتوانیم برای زن نقش سیاسی در جامعه قائل شویم، همه این حرف‌ها شعار به حساب می‌آید و البته می‌دانیم که شما از شعار دوری می‌کنید. صریحاً پاسخ می‌دهد: «من از شعار دوری می‌کنم، من شعاری را می‌پسندم که حامل شعور باشد؛ شعوری برای گوینده شعار و شعوری برای شنونده. شما می‌گویی اگر برای زن نقش سیاسی قائل نباشیم بقیه حرف‌ها الکن خواهند ماند. من هم باز به شما می‌گویم این نگاه جنسیتی را از موضوع زن بردارید. کجای حرف من حاوی این حرف بود که زن نقش سیاسی نباید داشته باشد. اتفاقاً وقتی می‌گویم که زن افتخارآفرین، زن اندیشمند، زن دانشمند، زن فعال اجتماعی و زن در نقش مادری برای ایران و اسلام اهمیت دارد، یعنی هر نقشی که زن چه در خانه و چه در جامعه انجام می‌دهد در وهله اول، ماهیت سیاسی دارد. وقتی هجمه دیگران را نه به نفع زن ایرانی که له او می‌بینیم درمی‌یابیم که اینها مشغول فعالیت برای عزتمندی زنان ما نیستند، اینها نقشه تخریب کشیده‌اند. زنان ما از مردان‌مان آگاه‌تر هستند.» 

وی دوباره به یکی از سخنان مقام معظم رهبری ارجاع می‌دهد که در یکی از بیانات خود می‌فرمایند: «زنان یکی از برجسته‌ترین نقش­ها را در این انقلاب ایفاء کردند. هم در خود حادثه‌ بزرگ انقلاب، هم در حادثه‌ بسیار بزرگ هشت سال دفاع مقدس، نقش مادران، نقش همسران، از نقش مجاهدان اگر سنگین‌تر و دردناک‌تر و تحمل‌طلب‌تر نبود، یقیناً کمتر نبود. مادری که جوان خودش را، عزیز خودش را، دسته‌ گل خودش را هجده سال، بیست سال - کم­تر، بیش­تر- پرورش داده، با آن محبت مادرانه او را به ثمر رسانده، حالا او را به طرف میدان جنگ می­فرستد، که معلوم نیست حتّی جسد او هم برخواهد گشت یا نه.»

حجت‌الاسلام حسینی با تاکید بر اهمیت این سخنان، می‌گوید: «شما ببینید زنی که در انقلاب نقش دارد، در دفاع مقدس فعال است و در کنار حضور این گونه خود، فرزندان و همسر خود را برای حفظ اسلام و انقلاب، سالم تحویل نظام می‌دهد و رنج فراق و هجران عزیز خود را به جان می‌خرد، نقش سیاسی ندارد؟ به مجلس نگاه کنید، ما در مجلس شیرزنانی داریم که چه از منظر دانش سیاسی و چه از نظر قدرت سخنوری و حتی اراده‌شان در تصویب قانون نه تنها کم از مردان ندارند بلکه گاه عملکردشان برای ما مردان آموزنده است. من چنین زنانی در جامعه می‌بینم. من نماینده زنان فعال هستم، نماینده زنان منفعل نیستم. من به دنبال این هستم که اگر زنی در حوزه انتخاباتی من یا حتی در سطح کشور مظلوم باشد، فعالش کنم تا همه از نقش‌آفرینی او بهره ببریم.»

برای آرامش زن ایرانی

تلاش می‌کنم

این نماینده مردم قزوین در خانه ملت اظهار می‌کند: «اگر من به شما بگویم قصد زمینه‌سازی برای حضور زنان در جامعه را دارم، این حرف گنگ و نامفهوم است؛ من چگونه می‌توانم برای افرادی شرایط را مهیا کنم که مرا به این جایگاه رسانده‌اند؟ من به زنان سرزمینم نمی‌گویم به شما عزت می‌د‌هم، برا‌یتان جایگاه اجتماعی فراهم می‌کنم، فلان می‌کنم و بهمان، اما می‌گویم برای آرامش زن ایرانی تا رسیدن به جایگاه واقعی عزتش، تلاش می‌کنم. تلاش می‌کنم با خلق موقعیت‌های مناسب، امکان حضور بیشتر اینان در جامعه فراهم شود.» 

حجت‌الاسلام حسینی در پایان تاکید می‌کند: «همچنین نباید از این هم غافل شد که نوک پیکان دشمن به سمت خانواده است. فروپاشی خانواده یعنی سقوط جامعه. من دو راه حل  برای چنین مبارزه بی‌پایانی در نظر دارم. نخست، تصویب قوانین حمایتی از خانواده که پیش از این هم به آن پرداخته‌ام و دیگر آگاهی دادن به مادران و دختران برای درک جایگاه واقعی خود. این آگاهی‌بخشی می‌تواند با ترویج اسلام و بسط اندیشه‌های دینی در جامعه شکل بگیرد. شما به مصوبه ما درباره مساجد نگاه کنید، به مصوبه قانون احیای امر به معروف و نهی از منکر دقت کنید، به آنچه در قانون تعالی خانواده تصویب کردیم، دقیق شوید، همه اینها به دنبال آگاهی دادن و بالابردن جایگاه زن به مثابه ستون خانواده و اجتماع است.»