معماری| از دلفین‏ها بیاموزیم؛

 از دلفین‏ها بیاموزیم؛

راهبرد بُرد‍ بُرد به واسطه همدلی

 دکتر بهرام هوشیار یوسفی| روایت است که پژوهشی در استخری در ساندیگو پیرامون روحیه همکاری و روش‌های برنده بازنده و برنده برنده انجام شده است (صرف نظر از جزئیات پژوهش، هدف پیام آن است)؛ «٩۵ کوسه و ۵ دلفین را به مدت یک هفته در یک استخر بزرگ رها کرده و به مطالعه حالات رفتاری آنها پرداختند. ابتدا کوسه‌ها به یکدیگر حمله کردند و در این تهاجم تعداد زیادی از آنها نابود شدند، سپس به دلفین‌ها حمله‌ور شدند. دلفین‌ها فقط می‌خواستند با آنها بازی کنند ولی کوسه‌ها بی‌وقفه به آنها حمله می‌کردند. سرانجام دلفین‌ها به آرامی کوسه‌ها را محاصره کرده، هنگامی که یکی از کوسه‌ها حمله می‌کرد آنها به ستون فقرات پشت یا دنده‌هایش می‌کوبیدند و آنها را می‌شکستند. به این ترتیب کوسه‌ها یکی بعد از دیگری کشته می‌شدند. پس از یک هفته ٩۵ کوسه مرده و ۵ دلفین زنده در حالی که با هم زندگی می‌کردند در استخر دیده شدند...» 

دادلی لینچ (Dudley Lynch) نویسنده کتاب «استراتژی دلفینی، موفقیت در دنیایی آشوبناک» به بررسی تفکر راهبردی ارتباطی می‏پردازد؛ اگر بپذیریم که واژه به «برقراری ارتباط و تعامل میان مؤلفه های یک سامانه (سیستم) با هدف ایجاد رفتار مطلوب» اطلاق می‏شود ، ابتدا باید سامانه‏ای به عنوان مجموعه‏اى از اجزاى به هم وابسته با هدف معین و هماهنگ با یکدیگر تعریف شود که در آن طرح، برنامه و نرم‏افزار بر عمل و سخت‏افزار مقدم باشد به نحوی که در این سامانه موضوع فعالیت وهدف به درستی تبیین شود و واقعیت‏ها و امکانات موجود شناسایی و در خدمت طرح و هدف قرار گیرد. در نهایت نگاه مهندسی همواره فراتر از تئوری گام برداشته و برای نیل به اهداف دست به اقدام زده، «مدیریت و راهبری عوامل مؤثر در سامانه» را نیز بر عهده می‏گیرد. طبعاً هدف از این یادداشت تحلیل سیاق‏ها و راهبردهای مختلف مدیریتی نبوده، نگارنده سعی دارد با بهره گیری از استعاره «دلفین» به توصیه‎ای اکتفا کند، باشد که قبول افتد.

با الهام از کتاب «استراتژی دلفینی؛ موفقیت در دنیایی آشوبناک» اگر فرض کنیم که انسان‎ها را نیز همانند موجودات دریایی بتوان به سه دسته استعاری ماهی‎های کپور، کوسه‎ها ودلفین‎ها تقسیم کرد، به تعابیری جالب خواهیم رسید و بعضاً بسیار ملموسند:

دسته اول: ماهی‌های کپور که غالباً قربانی‌اند‌ و خوراک دیگر ماهی‌ها می‎شوند؛ تو گویی کپورها دچار این باورند که هرگز نمی‎توانند برنده باشند. کپورهای (بیچاره) تمام تلاش خود را روی نباختن آنچه دارند، متمرکز می‏کنند اما در مواجهه با آنچه دوست ندارند تنها جواب آنها تسلیم یا فرار است که البته نهایتاً به خوراک شدن می‏انجامد…. برخی از انسان‌ها در زندگی خود نقش ماهی کپور را بازی می‌کنند؛ آنها کم و بیش و برحسب مورد، قربانی این یا آن چیز، این یا آن مسئله، این یا آن شخص می‌شوند و حتی ممکن است قربانی روابط غلط و تفکرات منفی خود شوند.

دسته دوم: کوسه‎ها هستند که روش بُرد باخت را انتخاب کرده‎اند؛ و البته برای اینکه یک «کوسه» برنده باشد طرف معامله باید بازنده باشد (در این مورد خاص دیگر «زنده» نباشد) و این فرآینده بازنده‏سازی دیگران (بخوانید مغبون کردن) معمولاً بدون هیچ تمایز و تفاوتی (حتی در حق رفقای کوسه، اگر غذای کافی یافت نشود) تداوم می‎یابد. برای کوسه ماهی اصولاً رفیق معنا ندارد و هر نوع ماهی، دشمن (یا یک وعده غذایی بالقوه، حال با درجات مختلف) به حساب می‎آید و «کوسه» برایش ترفندی چیده است. البته امیدواریم هرگز نقش کوسه را ایفا نکرده، در زندگی حرفه‎ای یا شخصی خود با کوسه‏ها برخورد نکرده باشید (البته در کنار این امید، تدبیر هم لازم است)؛ در هر حال حتما آموزه‎هایی را در مورد اینکه «اگر نخوری، خورده می‎شوی» و مزخرفاتی از این دست شنیده‎اید و کم و بیش انسان‎هایی را دیده‏اید که کم و بیش در حال رقابت دائمی از نوع برنده- بازنده هستند.

دسته سوم: یک پستاندار آبزی بزرگ بازیگوش و دارای روحیه همکاری که در ارتباطات خود شیوه برنده- برنده را برگزیده است؛ موجود جذابی به نام دلفین. دلفین با ذهنیتی مملو از «وفور نعمت» بدون هیچ کمبودی زندگی می‎کند و می‌خواهد که همه چیز را با همگان تقسیم کند. بارها گفته شده که یک دلفین زخمی توسط چهار دلفین دیگر همراهی می‏شود تا از گروه عقب نماند (داستان‌ها در مورد نجات جان انسان‏ها توسط دلفین‌ها نیز فراوان است)؛ به عبارت مدیرتی، «ارتباط هدایت‏شده در جهت تولید راه حل». برای برنده شدن کوسه (بی‏معرفت خودخواه) دیگران باید بمیرند (و یا ببازند) ولی دلفین‌ (بامعرفت فداکار) انعطاف‌پذیر است و می‌گوید در دنیایی سرشار از ثروت و وفور نعمت زندگی می‌کنیم، در این دریا برای همه به اندازه کافی غذا هست، پس بیا با هم بازی و همکاری کنیم.

در انتها اجازه بدهید که به داستان پژوهش ساندیگو برگردیم؛ دلفین داستان ما آنقدر انعطاف‌پذیر است که اگر لازم باشد می‎تواند به یک کوسه تبدیل شو‌د (و با همان روحیه همکاری، دخل کوسه‏ها را بیاورد).... البته فراموش نکنیم اگر به طور تصادفی، کوسه‏ای آنقدر باهوش باشد که بفهمد حریف دلفین نمی‌شود و بخواهد در «بازی و همکاری» با او شرکت کند، دلفین به راحتی او را می‌بخشد (بدون کوچک‏ترین کینه‏توزی) و طوری با او رفتار می‌کند که انگار یک دلفین است... . پس از دلفین‏ها بیاموزیم.

 1.(2006). Strategy of the Dolphin: Scoring a Win in a Chaotic World

 2.(۱۳۹۱). تفکر مهندسی، تفکر دلفینی، تفکر راهبردی ارتباطی در روابط عمومی

www.forum.98ia.com/t607838.html.

 کلام باطل آراسته. دروغی که مانند راست آراسته کرده باشند. سخن بی‏اصل و بی‏معنی و لاطائل: 

نه صورتیست مزخرف عبارت سعدی 

چنانکه بر در گرمابه می‏کند نقاش